Birat Post सोमबार, माघ १५, २०८० मा प्रकाशित
विराटनगर,१५ माघ । आदिवासी सन्थाल समुदायले सोहराई पर्व मनाउदै छन् । कोशी प्रदेशका झापा,मोरङ ,सुनसरी जिल्लाका सन्थाल अगुवाहरुले यो पर्व हर्षउल्लासका साथ मनाउने तयारी गरिएको जानकारी दिएका छन् ।
नेपाल सन्थाल उत्थान आदिवासी संघका अध्यक्ष लखन हेमरमले यो पर्व मनाउन अभियाननै गरिएको जानकारी दिए । झापाका केही गाउँपालिकाहरुले यो पर्वको अवसरमा विदा दिएका छन् । अन्य जिल्लाहरुमा भने विदा दिएको छैन ।
६ दिनसम्म मनाइने यो पर्वमा सांस्कृतिकरुपले पूजाआजा गर्दै मिठो परिकार खाएर रमाइलो गर्दे सन्थाल समुदायले मनाउँदै आएका हुन् । पृथक सनातन ‘विदिन धर्म’ मान्ने सन्थाल समुदायले पारम्परिक सांस्कृतिक विधि अनुसार ‘गड’ पुजागरी यो पर्व मनाउन सुरु गरेका हुन् ।
पर्वको पहिलो दिनलाई ‘उम‘ भनिन्छ । यसदिन सन्थाल समुदायका मानिस नुहाइधुवाइ गरी घर आंगन सफा गरेर चोखिने काम गर्छन् । यसैदिन समुदायको मुख्य पुजारी नाइकीले गाउँको बाहिरपट्टि बनाइएको खुल्ला ठाउँमा विधिपूर्वक ‘गड’ पूजा गर्छन् ।
‘गड’ पूजामा जराङ बुरु,गोसाई ऐरा र जाहेर ऐरा देउतालाई चामलको पीठो,मेथी,सुपारी,लड्डु र कुखुराको बलि दिएर पूजा गर्ने गरिन्छन् । सो ठाउँमा पूजा सम्पन्न गरेपछि समुदायका मानिसहरुले प्रसाद ग्रहण गर्छन जसलाई सन्थाली भाषामा ‘सुडे’ भनिन्छ ।
यो पर्वको दोस्रो दिनलाई ‘दाका’ भनिन्छ । दाकाकै दिन चेलीबेटी र पाहुनाहरुलाई निमन्त्रणा गरिएको हुन्छ र उनीहरुले ल्याएका कोसेली वितेका पूर्वजहरुलाई चढाइन्छ । समुयदायका युवायुवतीहरु यसदिन सोहराय नाच प्रस्तुत गर्छन् । सोहराय पर्वको तेश्रो दिनलाई ‘खुन्टोव’ भनिन्छ ।
यसदिन समुदायका मानिसले विशेषगरी गाइगोरुसहित अन्य वस्तुभाउलाई जिस्काउँदै खेल्नुका साथै पूजापाठ गर्छन् । सोहरायको चौथोदिन गाउँका मुखियासहित समुदायका मानिस समूह बनाएर घरघरमा गएर जाँड खाने चलन छ ।
यसदिन युवायुवतीहरु समेत समूह बनाएर पारम्परिक गीतमा नृत्य गर्दै घरघरमा गएर धानचामल र पैसा माग्ने गर्छन् । यो दिनमा जाली काम गरिने भएकाले सोहरायको चौथो दिनलाई ‘जाली’ नामांकरण गरिएको सन्थाल अगुवाहरु बताउँछन् ।
सोहरायको पाँचौदिनलाई ‘हाकुकाट्कोम’कोरुपमा मनाइन्छ । यसदिन स्थानीय खोलानाला तथा पोखरीबाट माछा र गंगटो मारेर ल्याउने र खाने गरिन्छ । सन्थाल भाषामा माछालाई हाकु र गंगटोलाई काट्कोम भनिने भएकाले यसदिनलाई ‘हाकुकाट्कोम’कोरुपमा नामाकरण अगुवा पन्नलाल हेमरमले बताए ।
यो पर्वको छैठौं तथा अन्तिम दिन शिकार गरेर मासु खाने चलन छ । पहिलापहिला जंगलमा गएर शिकार गर्ने चलन रहेपनि पछिल्लो समय यो ब्यवहार लोप हुंदै गएर अहिले गांउघरमै भएका मासुयोग्य जनावरलाई शिकार गरेर बाँडिचुँडि खाने चलन रहेको छ ।
‘साकरात’का रुपमा मनाइने यसदिन गांउ बाहिरको खुला ठांउमा केराको थम्मा गारेर तीर हान्ने चलन छ । सो ठाउँमा नायकीको विशेष उपस्थितिमा पूजापाठ र मनोरञ्जन गरेपछि यो पर्व समापन हुने गर्दछ ।
जलनको उपचार निःशुल्क गर्ने मन्त्रिपरिषदको निर्णय
रास्वपा आन्दोलनमा उत्रिएपछि पोखरामा निषेधाज्ञा जारी
अन्ततः पक्राउ परे रवि लामिछाने, कसरी अघि बढ्छ अनुसन्धान ?
विराटपोष्ट डिजिटल प्रा.लि.
विराटनगर – मोरङ ,नेपाल
कम्पनी दर्ता प्रमाणपत्र नं.:२२७८४३/०७६/०७७
स्थायी लेखा नं.:६०९६५५९५५
सूचना तथा प्रसारण विभाग दर्ता नं:१६६५/०७६/०७७
Email: [email protected]
